Terug naar de Bodem: het plan

Deze blogserie gaat over ons project Terug naar de Bodem waarin we onderzoeken of een aantal organische reststromen gebruikt kunnen worden als bodemverbeteraar in de akkerbouw én hoe dit juridisch mogelijk gemaakt kan worden. In deze tweede blog vertellen we hoe dit project ontstaan is en wat het precies inhoudt. Onder deze blog vind je een overzicht van alle blogs in deze serie.

Bij Rotterzwam geloven we in een samenleving die kringlopen sluit, grondstoffen maximaal benut en meer plantaardige dan dierlijke eiwitten consumeert. Van de koffieboon komt maar 0,2% terecht in de koffie. De rest blijft achter als koffiedik. Dit is een waardevol organisch materiaal, wat natuurlijk zo goed mogelijk benut moet worden.

Rotterzwam kweekt daarom al sinds 2013 oesterzwammen op koffiedik. Van ‘afval’ maken we zo weer lekkere paddenstoelen en snacks. In steeds meer steden ontstaan oesterzwamkwekerijen die op koffiedik kweken. Fantastisch, want hoe meer koffiedik gered kan worden van de verbranding hoe beter. Maar… alleen al in Rotterdam ontstaat jaarlijks meer dan 10 miljoen kilo koffiedik. Onze nieuwe kwekerij kan tot 96.000 kilo per jaar verwerken. Voor ons gevoel al behoorlijk veel, maar er blijft dus nog 9,9 miljoen koffiedik over. Een grootschalige oplossing voor het koffiedik zou dus erg welkom zijn.

Tijdens een bijeenkomst van de Voedselfamilies Zuid-Holland spraken we met akkerbouwer Arnout den Ouden. Volgens hem is er grote behoefte aan kwalitatief hoogwaardige organische mono stromen met een hoog organisch stofgehalte maar zonder plastic vervuiling. Het organisch stofgehalte in de bodem daalt namelijk en dit wordt in de landbouw steeds problematischer.

Eén en één is twee: aan de ene kant zijn organische stromen beschikbaar die verbrand worden met het restafval en aan de andere kant is een tekort aan diezelfde soort organische stromen. Reden genoeg om te gaan kijken naar de toepassing van koffiedik en uitgewerkt koffiesubstraat (het restproduct uit de oesterzwammenkwekerij van Rotterzwam) en strosubstraat (het restproduct uit de reguliere oesterzwammenkweek) op de bodem.

Met een subsidie van de provincie Zuid-Holland en de Europese Unie (via de POP3 regeling) kunnen we onderzoeken wat het effect van deze drie organische reststromen is op de bodem en, als dit effect positief is, zorgen dat deze reststromen niet langer als afval worden gezien.

Hoe doen we dit in de praktijk? De WUR heeft allereerst een potproef gedaan waarbij een groenbemester gezaaid is in potten die bemest zijn met koemest (controlegroep), koffiedik, koffiesubstraat of strosubstraat. Vervolgens zijn er metingen gedaan in zowel de bodem als de groenbemester. De uitkomsten waren positief genoeg om onze akkerbouwer Arnout vertrouwen te geven om het experiment op zijn land voort te zetten.

Zomer 2019 en zomer 2020 hebben we daarom op een aantal proefvelden de verschillende reststromen uitgereden. Daar zijn vervolgens een groenbemester, uien (2019) en wintertarwe (2020) op gezaaid. Gedurende deze jaren doen we metingen (milieukundig en landbouwkundige waarde) in de reststromen, de bodem, de gewassen en het grondwater. Deze metingen worden geanalyseerd door het Louis Bolk Instituut. De resultaten delen we eind 2021 in deze blogserie.

Benieuwd hoe dit er in de praktijk uitziet? Check alvast update 1, 2 en 3.

Onze partners
Veranderen van afvalwetgeving doe je niet alleen. Wij werken in dit project nauw samen met Maatschap den Ouden [een akkerbouwer uit Voorne Putten], Wageningen Universiteit en het Louis Bolk Instituut. Wij kunnen dit project uitvoeren met financiële ondersteuning van de Provincie Zuid-Holland en de Europese Unie.

Er is veel uitzoekwerk, onderzoek, metingen en tijd voor nodig. En dat kost geld. Dat moesten wij deels uit eigen zak betalen. Daarom zijn wij erg blij met de steun van de ‘Enabling partners’. De gemeente Rotterdam, Triodos Foundation en Sylvan Inc.

Meer weten? Deze serie bestaat uit 11 blogs waarin we je alles vertellen over het project. Klik en lees meer:

Terug naar de Bodem: het plan

Volgende lezen