Eindelijk systeemverandering rond afvalwetgeving

Maandag 21 juni 2021 was het zover. Vanuit BlueCity opende de gemeente Rotterdam, in samenwerking met DCMR Milieudienst Rijnmond, een Circulair Loket waar ondernemers terecht kunnen met alle vragen die komen kijken bij het gebruiken van afval als grondstof. Diezelfde dag ontving rotterzwam een rechtsoordeel over het gebruik van koffiedik.

Afvalwetgeving is best complex. Dat wisten wij al toen wij met rotterzwam begonnen, maar tijdens het project "Terug naar de Bodem" werd dat alleen maar duidelijker. Bij aanvang van dat project wist het bevoegd gezag niet, wie bevoegd was om een ontheffing te geven voor onze proeven.

In onze dag dagelijkse operatie hebben wij twee uitdagingen omdat wij met afval werken.

De eerste uitdaging gaat over het vervoer. Voor bedrijven die zich in Nederland bezighouden met het vervoeren, inzamelen, handelen en/of bemiddelen van bedrijfsafvalstoffen is vermelding op de landelijke VIHB-lijst verplicht. Het NIWO geeft de zogenaamde VIHB registratie af.

Toen rotterzwam in 2013 begon, hebben wij deze registratie netjes aangevraagd en gekregen. Wij waren daarmee 's lands kleinste vervoerder van bedrijfsafvalstoffen met een 'vloot' van 1 bakfiets.

Het heeft altijd een beetje raar gevoeld om die VIHB registratie bij je te moeten hebben op de bakfiets, omdat wij met een paar emmers koffiedik door de stad fietsten.

Die tweede uitdaging gaat over het werken met afval. Het is echter niet toegestaan om afval te gebruiken om daar voedsel op te kweken. Puur lexicaal gezien, lijkt het ook niet smakelijk. Voedsel kweken op afval. Maar traditioneel worden oesterzwammen gekweekt op stro [reststroom] en champignons op stro en paardenmest [reststroom]. Dus dan valt dat koffiedik nog eigenlijk best wel mee. ;-)

Gelukkig hebben wij daar niet op gewacht en zijn wij gewoon van start gegaan. Maar strikt genomen, was er de afgelopen 8 jaar geen wettelijke basis voor onze bedrijfsactiviteiten. 

Op 22 september 2020 hebben wij een verzoek ingediend bij de DCMR om koffiedik te zien als voortgezet gebruik bij de toepassing als substraat voor de kweek van oesterzwammen door Rotterzwam.

Momenteel wordt het koffiedik gezien als afvalstof. Wij zijn echter van mening dat het gebruik van koffiedik in dit specifieke geval gezien kan worden als voortgezet gebruik en wij vroegen de DCMR om hier een uitspraak over te doen.

Als onderbouwing van het verzoek hebben wij diverse documenten ingediend, onder meer een onderbouwd verzoek tot een rechtsoordeel.

Op maandag 21 juni 2021 om 12:03 uur ontvingen wij de uitspraak van DCMR. De DCMR is van mening dat op grond van de door rotterzwam verstrekte informatie geconcludeerd kan worden dat het gebruik van koffiedik afkomstig van diverse houders als voortgezet gebruik kan worden gezien en dat daarmee geen sprake is van zich ontdoen in de zin van artikel 1.1, eerste lid, Wet milieubeheer, maar van voortgezet gebruik.

Met dit zogenaamde "Bestuurlijk rechtsoordeel voortgezet gebruik koffiedik" bereiken wij een belangrijke stap in echte systeem verandering. Een stap richting de circulaire economie. Een stap naar een samenleving die kringlopen sluit en grondstoffen maximaal benut.

De volgende stip op de horizon is om koffiedik, uitgewerkt koffiedik substraat en uitgewerkt substraat van reguliere oesterzwammen teelt, op de lijst met toegestane meststoffen te krijgen. Daarover binnenkort hopelijk meer.